Publicado o

A xenialidade e o humor de Clo Plas inauguran na noite do 24 de xullo os recitais da Horta das Chas

A Horta das Chas, o espazo alternativo para a poesía creado por Chan da Pólvora, inaugura o seu programa de actuacións o próximo domingo 24 de xullo co recital de Clo Plas [pronunciado 😲👏 https://cloplas.bandcamp.com/track/clo-plas], proxecto performativo impulsado pola poeta Xiana Arias e polo explorador de sons Berio Molina. Trátase, sen dúbida, dunha das propostas máis radicais e excitantes da creación interdisciplinar galega da temporada, apegada segundo eles mesmos subliñan á oralidade da Fonsagrada. O seu primeiro traballo, titulado Bafi e publicado este mesmo ano ao abeiro da Regueifa Plataforma 2.0, amosa unha liña de esculca que se move entre a xenialidade, o humor e a turbacion lírica.

O recital, que comeza ás oito da tarde, permite achegarse ao universo do grupo e con eles celebraremos en Chan da Pólvora Editora o Día da Patria Galega. Clo Plas inicia, deste xeito, na Horta das Chas [Corredoira das Fraguas 37, soto] un ciclo que se prolongará ata primeiros de outubro. Nel participarán, entre outr*s, Afonso Traficante, Isolda Santiago, Ana Romaní+Chus Silva, Emma Couceiro,  os poetas das Lupercais de Lugo, Alicia Fernández e Eduard Velasco, Rafa Lobelle, Lorena Souto ou Miro Villar.

A Horta das Chas, con máis de 600 metros cadrados, supuxo a apertura á cidade dun ámbito privado de grande singularidade, formado por unha serie de espazos de cultivo entre as rúas Quiroga Palacios, Vedor, Ferreiro Leis, Clavixo e Fraguas. A denominación de Horta das Chas recolle a disposición en socalcos deste predio, onde tamén se asenta unha das institucións máis activas do barrio de San Pedro, a asociación A Xuntanza.


 

Publicado o

Nieves Neira describe a magnitude da traxedia polos lumes na Serra do Courel

Nieves Neira, a autora do volume Neve de agosto que acaba de aparecer na colección Sentulo de Chan da Pólvora, publicou unha estremecedora crónica dos lumes que están arrasando unha das xoias do patrimonio etnográfico e natural de Galicia: O Courel. Un texto imprescindible para comprender a magnitude da traxedia.

“O lume [escribe a autora no seu artigo, publicado polo xornal El Progreso] arrasou o núcleo de Vilar e con el un dos lugares máis queridos da memoria do Courel, a casamuseo de Xan, un home entregado a preservar o patrimonio da serra. Os veciños choran esta perda e denuncian ter quedado sós fronte ao lume e que durante horas ningún medio se achegase a esta aldea para defendela das lapas.

Dor, raiba, impotencia. Palabras moi repetidas, pero non hai outras para dicir esta traxedia sen precedentes na serra. Se O Courel é un órgano vital de Galicia, esta aldea arrasada polas lapas é unha das súas arterias. E o é, sobre todo, por Xan de Vilar, un deses veciños que merecen levar o nome do lugar consigo. Durante toda a súa vida reuniu alí unha boa mostra do patrimonio etnográfico vencellado aos oficios tradicionais nun museo do que xa non queda nada. “Non se pode entender como pode arder unha aldea“, óese en todas partes. Tamén toda a serra pregunta por el, coma un laio, todos sufren polo que terá que estar el sufrindo, coma se o seu corazón estivese repartido en todas partes. E o está.

Xan de Vilar elaborou en madeira letreiros para os nomes de tantas das casas do Courel, restaurou a igrexa, demoucou castiñeiros propios e alleos, coidou da aldea e coidou da serra na que quixo resistir cando esta víase abocaba á emigración. Quen todo isto fixo tivo que esperar catro ou cinco horas para que algún servizo de emerxencia acudise a Vilar para salvar a súa casa, a súa que é de toda a serra, cando xa era tarde.

“Dende a tarde ata a noite non veu ninguén”, comenta Emilio, un dos dous veciños que non seguiron a indicación da Garda Civil de desaloxar o lugar para defender a aldea do lume. Cos ollos afectados polo fume, mira ao redor. Lograron salvar as súas casas, pero o resto, ardeu. Di que non pode entender como ocorreu isto. “Que facían as carrocetas no medio do monte, en lugar de estar protexendo unha aldea? Se o lume no monte é imparable!”, lamenta. Outros veciños tamén se levan as mans á cabeza: “Como é posible que vaia o río cheo de auga e non se poida derivar ás aldeas? como é posible que non haxa motobombas?”, comentan. Todo o mundo lamenta a falta de medios, de xestión, de previsión: “Non ten nome que as brigadas dos concellos non estean aínda en funcionamento. Se din que o lume é imparable, como non previron isto?”, escóitase.

VILAR. Ás sete da tarde, Emilio xa está canso de ir e vir da Fonte da Saúde, esa que tan ben arranxou Xan de Vilar, á súa casa, cun cubo de auga. Das casas que se manteñen sae algo de fume, e xa non teñen auga despois de que o incendio arrasase coas tuberías. A situación está desbordada na serra, nun caos total. “Aí había castiñeiros centenarios”, comenta, nese souto que non logrou parar o fume. Polo lado superior, sen embargo, unha plantación de piñeirosdemasiado próxima da aldea axudou a estendelo.

Nos últimos tempos, varias persoas de Galicia e do resto do Estado mercaron e restauraron vivendas no núcleo de Vilar. Tamén varios emigrantes, coma Emilio, rehabilitaron as súas casas, para voltar a serra ou pasar o verán.

El quedou na aldea e defendeuna, desoíndo as indicacións e xogando a propia vida. A forma na que se realizaron os desaloxos é outra das grandes críticas dos veciños. Non referida á ameaza, terriblemente real, da morte, senón pola falta de coordinación cos mozos dispostos a axudar ou a facilitar información necesaria, como a dos accesos ás tomas de auga. Ao final, teñen a sensación de que moitas aldeas quedaron soas ante o lume. En Santa Eufemia, de camiño, só había tres bombeiros chegados do Salnés. “Como van facer tres persoas fronte a este lume?” lamentaba alí un dos veciños. Ese abandono é a sensación que pesa nos ombros. “Estamos abandonados”, denuncian.

O ÚNICO VECIÑO. Durante moitos anos, durante moitos invernos, Xan de Vilar foi o único veciño da aldea. Como dicía Novoneyra nese poema que tanto se asoma hoxe a todas partes: “Onde só queda alguén pra aguantar dos nomes/ poño eu a ampla fronda/ a redroma dun castiñeiro”. No fondo, o que hoxe arde aquí é a agonía do rural, o que tanto teimou en denunciar cando se miraba para outro lado. Este fume que cubre hoxe O Courel é tamén unha cegueira.

Son moitas as direccións ás que apuntan as mans que hoxe claman ao ceo: a da plantación forestal de piñeiros entre O Courel, Quiroga, O Incio e a Pobra do Brollón, unha das máis grandes de Galicia e unha especie que é pirófita nun lugar que debera estar protexido e que hoxe é un só incendio; as temperaturas nunca vistas no Courel; a tormenta seca que sementou a serra de focos de lume o xoves pola noite; a xente, forzada a emigrar das aldeas sen alternativas; a falta de limpeza nos montes; pero tamén a falta de previsión, de inversión, de políticas, de medios. Un cambio climático, ecolóxico, social que, sen medidas, anuncia o mundo que vén como non se lle poña remedio. O mundo no que unha aldea, unha memoria, unha forma de vida, a fauna, a flora, un souto centenario ou un dos bosques máis biodiversos de Europa pode ser barrido polo lume en cuestión de segundos.

Pena, rabia, dor, impotencia. Non se entende como pode arder, nin como se pode deixar que arda, a memoria, a vida, a serra. O día, por desgraza, non acaba aquí. O lume esténdese”.


 

Publicado o

Inma López Silva e Lopo conversan arredor de ´Clepsidras`na libraría Wells de Cangas

A libraría Wells de Cangas acolle este mércores 13 de xullo, a partir das oito e media da tarde, unha conversa arredor de Clepsidras, o libro de Inma López Silva que lle valeu a última edición do Premio Eusebio Lorenzo Baleirón do Concello de Dodro. A propia autora estará nesa conversa acompañada de Antón Lopo, editor de Chan da Pólvora, selo que se encarga de publicar os libros galardoados en Dodro. Sentados arredor dun viño, ambos tratarán de aproximar o texto aos asistentes.

Clepsidras  é o primeiro poemario de Inma López Silva, unha das narradoras máis celebradas da literatura galega actual, sentiu a chamada da poesía e escribiu, practicamente como nun refol de inspiración, Clepsidras, libro no que asistimos en verso real á experiencia dunha escritora que se enfronta á experimentación literaria e, simultaneamente, á descuberta da memoria personal. Moi poucas veces se dá a oportunidade de ler a unha autora tan exposta e tan consciente da súa exploración. Sobrecolle como se desdobra en filla, nai, esposa, amante, neta. Como se mergulla na profundiade emocional e combate a presión do poema cun sorriso nos labios. Clepsidras apreixa o tempo líquido –inapreixable– e as súas rimas cósmicas, que nos unen máis alá dos lazos de sangue. A súa intimidade desarma a calquera persoa que se achegue a este libro asombroso.


 

Publicado o

En setembro sairá a reedición de ‘Os teus dedos na miña braga con regra’ de Lupe Gómez

Cando transcorreron case vinte e cinco anos da publicación de Os teus dedos na miña braga con regra, Chan da Pólvora recupera a obra máis provocadora de Lupe Gómez para o catálogo de Sentulo, unha colección de libros de man que o selo pontenciou nos últimos meses con títulos como Neve de agosto de Nieves Neira, Simún de Nuria Vil, A desvértebra de Ana Romaní ou O gran poema de Constantino Bértolo.

En Os teus dedos na miña braga con regra atoparemos algúns versos xa inesquecibles da poesía galega das últimas décadas, composicións breves, mínimas, non exentas de humor, que nos rebentan como os golpes dunha boxeadora. O libro chegará  ás librarías en setembro, como avance dos lanzamentos que Chan da Pólvora fará no próximo outono.


 

Publicado o

Os libros de Chan da Pólvora tamén se exhiben no expositor de Euseino?

Os libros de Chan da Pólvora exhibense desde a pasada semana no expositor da Fundación Euseino?, institución que preside Carlos Lema e que ten a súa sede no número 37 da Rúa México, en Vigo. Deste xeito, o local da fundación, cun amplo programa de actividades, convértese tamén nun punto de venda dos títulos lanzados polo selo especializado en poesía. A Fundación Euseino? é unha organización non lucrativa independente.

Constituída en outubro de 2015, a fundación promove a filosofía e a reflexión sobre literatura, especialmente mediante a comunicación pública a través da Internet, libros e publicacións periódicas tanto impresas coma dixitais e electrónicas, con atención especial ao Acceso Aberto. Colabora e participa en actividades dirixidas á difusión e ao debate do pensamento filosófico e científico, ademais do pensamento sobre a Literatura, organizando e patrocinando coloquios, cursos e seminarios.