Dendrita, de Paula Luís, un dos últimos títulos publicados por Chan da Pólvora Editora, deslumbra a crítica e faino cuns textos que, sen dúbida, colocan á autora entre as poéticas máis audaces da poesía galega última. O crítico e poeta Román Raña foi un dos lectores que quedou impactado. E así o transmite nunha crítica publicada no suplemento Faro das Culturas de Faro de Vigo,
O seu texto é unha achega magnífica ao libro de Paula Luís, convertido xa desde a sua publicación nun auténtico título de culto:
Teño diante niña un libro excepcional e verde. Dendrita, de Paula Luís (Vigo, 1981). Lembremos que dendrita (do galego, déndron, “arbore”) son finas proxeccións ramificadas que saen das neuronas e actúan como condutoras dos impulsos electroquímicos. O título desvéndanos que a autora vai adentrarse e adentrarnos nos meandros, abismos, voltas e reviravoltas da mente humana, explorando o seu ser e o seu non-ser, desde o seu contradictorio albedrío, desde a confusa soberanía do pensar. Sempre, desde a conmovedora lucidez da súa franqueza: “O poema non será máis que un campo de centeo / a falarnos. A semente cae. Non pensa na caída”.
Todo o poemario está inzado destas fulguracións verbais que nos sobrecollen: “reconciliar a pel coa lama / no tránsito a un mesmo. / Compartir coas plantas e coa choiva. / Compartila coas bestas”. Especialmente clarividentes cando expresa o desdobramento do eu que se observa a si mesmo desde o lonxe, desde o o “outro”, como nestes versos: “A distancia que me separa do aire que desexo respirar, quen controla os meus soños?”. Que se acaba tornando máis explícito: “En que parte de min existo? / Na man no cranio no cóbado? / Na cólera?”.
Este ton indagativo, intensamente lírico, empapa numerosas páxinas da obra. E faino desde o pormenor visionario, desde a paixón contemplativa e, a un tempo, reflexiva: “DENDRITA está traspasada pola letra A, consecuencia dunha obsesión. O Abecedario, a Arañeira, o tecido da mente, que pode ser trampa ou morada”. Que non deixa de ser unha transfiguración de Heidegger: “A morada do ser é a palabra”. Así son de sorprendente eficacia estas metamorfoses.
Todo o volue resulta deslumbrante, enchido de inquisicións poéticas, mais tamén de preguntas utópicas acerca do propio acto de escribir: “En que dicionario están os fíos? / Que nome ten o que non acabamos de bicar / e só rozamos cos dedos?”. Dentro destas sílabas aniña a intuición de que a vida é unha escura posesión que nos desposúe até “identificarme cos demais en nada máis que no amor”. Admirábel.
