Un 28 de xuño de hai sete anos nacía Chan da Pólvora e neste 2023 a editora celebra ese mesmo día o seu aniversario. Faino cun encontro festivo a partir das 19 horas do próximo mércores na Horta das Chas, espazo alternativo para a poesía creado na Corredora das Fraguas, no barrio compostelán de San Pedro (no mesmo edificio da Asociación Cultural A Xuntanza). No encontro  presentarase unha antoloxia de Arthur Rimbaud, ao que se lle dedica o Día do Orgullo Galego (DOG) e que aparece na colección Rabo de Egua (a única do estado especializada en poesía lgtbi). Ao mesmo tempo poderemos escoitar a última proposta de Projecto Mourente, referente da música electrónica galega que o ano vindeiro publicará en Chan da Polvora as versións musicais de poetas como Ana Romaní, Lois Pereiro, Fran Cortegoso ou Lorena Souto. E este ano tampouco faltará unha cata de viño. Nesta ocasión será o de Tabián, elaborado nunha das adegas milenarias de Vilachá. A entrada é libre ata completar aforo, ainda que tamén se poden facer reservas.

Continúe lendo Chan da Pólvora celebra sete anos de vida este 28 de xuño con Projecto Mourente e Arthur Rimbaud

Arthur Rimbaud, o poeta que inventou a poesía moderna, publicou baixo a súa responsabilidade un único libro, Unha temporada no inferno, do que agora se cumpren 150 anos. A peripecia editorial do volume é tan inverosímil como a propia vida do poeta, un home que amou con vehemencia e decidiu renunciar ao seu amante e á poesía ao mesmo tempo. Chan da Pólvora dedícalle agora o seu Día do Orgullo Galego (DOG), unha celebración que une desde hai sete anos o aniversario do plebiscito do primeiro Estato de Autonomía de Galicia coas reivindicación da diversidade. O volume aparecena colección Rabo de Egua, a única do estado español especializada en poesía LGTBI+, onde poden atoparse libros de García Lorca, Blanco Amor. Suárez Picallo, Serafin Ferro, Safo, Brane Mocetic, Pau Vadell ou Sor Juana Inés de la Cruz.

Continúe lendo O Día Orgullo Galego (DOG) estará dedicado este 28 de xuño a Arthur Rimbaud

O Leo, unha das figuras xa lendarias da poesía galega, reaparece con descargas de rebeldía en ‘Libre de libro’, volume editado por Chan da Pólvora que chegará a finais deste mes de xullo ás barrias. Logo de publicar hai cu ( 2007), O Leo seguíu aínda uns anos anotando pequenos poemas de tres versos, pero deixou por completo de escribir textos máis longos ou letras de cancións. Con todo, hai dous momentos nos que –como el confesa– entra en crise: durante o nadal e no seu aniversario. Nesta última data, con puntualidade anual, ten unha noite de insomnio na que non sabe que facer co tempo, e esa noite tamén se acaba convertendo na única vez no ano en que escribe un poema para matalo.

Co tempo, foinos xuntando e escribindo algún outro nunha liña semellante. O resultado é Libre de libro, un volume que tivo varias encarnacións como froito de recoller e reordenar ou eliminar poemas. Da derradeira asolada, en xullo de 2021, cando fixo 47 anos, xorde esta versión, onde a memoria familiar é a gran protagonista, en especial a súa nai, da que aprendeu o espírito da revolta.

Dez anos da escrita de Branca Novoneyra aparecen reflectidos en As cunchas baleiras, o libro que rompe o seu silencio poético e que nos coloca ante unha voz poderosa, capaz dos máis ousados exercicios conceptuais para desenvolver unha tensión da palabra fronte á enfermidade e a acción política. O libro preséntase o vindeiro mércores 31 de mayo na libraría de Numax, en Santiago de Compostela,  a partir das 20.30, nun acto no que tamén participa  Olalla Cociña. Un día despois, o xoves 1 de xuño, chega á libraría Trama de Lugo coa compaña de Nieves Neira, ademais do director editorial de Chan da Pólvora, Antón Lopo.

As cunchas baleiras recolle poemas que Branca Novoneyra escribiu ao longo da última década. Algunas veces o poema desaparece, non queda nada (ou case), agás o que ela, como autora, pode soster no tempo. En certo modo, este libro funcionaría como unha antoloxía onde aparecen os poemas que, ao seu xuízo, resistiron esa peneira. Branca Novoneyra está a favor do silencio poético para encontrar a palabra xusta. Non lle interesa producir libros, senón concentrar a palabra, tensala, probala no tempo e, se é verdadeira, logo gardala. Interésalle a linguaxe simbólica e mítica da poesía da imaxinación, a utilidade da beleza da que fala Kathleen Raine, a mente salvaxe de Gary Snyder e o pensamento raposo de Ted Hughes.

Gardar a obra de Uxío e traballar con ela diariamente convoca –segundo as súas palabras– unha forma radical de entendemento da poesía, do idioma e de Galicia. Gardar a palabra, a súa e a doutros poetas que forman parte do seu ámbito de coidado como Carlos Oroza e María Mariño, ten unha influencia distinta nos últimos dez anos de vida escrita. Facer fronte e volver a camiñar despois dunha longa enfermidade e a acción política son centrais neste libro. A cidade das cunchas baleiras, por suposto, é Compostela.

Branca Novoneyra naceu en Lugo (1976) e pasou a infancia no Courel, pero practicamente toda a súa vida está en Compostela, cidade na que vive desde os sete anos. Licenciouse en Ciencias Políticas pola USC e dedicouse durante unha década (2002-2013) á creación coreográfica e docencia da danza co Laboratorio de Movementos. Xunto a Olalla Cociña, programou os Picaversos. Publicou dous libros de poemas Dentro do Labirinto (Espiral Maior, 2009) e Cristal Escuro (Follas Novas nos Libros da Frouma, 2012). Tamén foi concelleira de Acción Cultural no Concello de Santiago (2015-2019). O seu traballo é o de gardar o legado de Uxío Novoneyra, o seu pai, na Fundación que leva o nome do escritor en Parada do Courel. Dirixe o Festival dos Eidos, tamén no Courel.

Como cada ano, Chan da Pólvora e o Concello de Dodro celebraron conxuntamente o Día das Letras Galegas e fixérono arredor de Neve, de Brenda Mondelo, o volume gañador do Premio Eusebio Lorenzo Baleirón. A editora publica desde hai varios anos o libro recoñecido no certame, que chega ás librarías nun esforzo común co propio Concello de Dodro e coa Secretaría Xeral de Cultura da Xunta de Galicia. Neve parte dun feito histórico para construír un singular exercicio literario sobre a memoria pero tamén sobre o compromiso.

O luns tres de abril de 1917 chegaba á Estación de Finlandia –na actual San Petesburgo– o “tren que cambiou o mundo”, como se denominaría logo. Nel regresaban do exilio Vladimir Ilich Uliánov, máis coñecido como Lenin, e Nadezhda Krúpskaya, a súa compañeira, impulsora do sistema pedagóxico soviético e dunha decisiva rede de bibliotecas. A partir da figura desta muller –con frecuencia esquecida á sombra de Lenin– Brenda Mondelo reconstrúe aquela viaxe. Faino alancando por riba da crónica histórica nun proxecto literario orixinal e inédito que se nutre de continuos saltos temporais e xeográficos. A autora non só lle rende homenaxe a Krúpskaya –unha personalidade política e humana pola que sinte grande admiración– senón tamén ás xentes do seu Ancares natal, ao seu avó –que cunpriu cen anos o día no que acabou o poemario– ou a todas as persoas que desde nena a fixeron ter conciencia de clase. Estamos ante libro de poderosas emocións que ten por tras do espello, nos ollos, un prado nevado.

Brenda Mondelo (O Seixo, Pedrafita do Cebreiro, 1994) deuse a coñecer en 2022 coa publicación de O espello de Celia, un libro que lle valeu o Premio Xoán Díaz e no que conversaba cunha das últimas habitantes da súa aldea natal, falecida no 2017. Graduada en Periodismo e Ciencias Políticas, gañou entre outros galardóns o (Re)inevntando Xela Arias, de 2021. En todos os anos que pasou fóra da súa aldea, asegura, tivo sempre a necesidade de escribir sobre as persoas que poboaron un mundo que nalgúns momentos creu perder pero que logra recuperar a través da poesía.

Son tres poetas de forte personalidade. Tres mulleres que falan desde distintas posicións pero que teñen en común unha actitude  de combate, sexa desde a política activa, o sindicalismo ou os medios de comunicación. Dúas delas, Nieves Neira Roca e Mercedes Martínez Modroño, publicaron en Chan da Pólvora os seus libros Neve de agosto e A falta dun Eden, a terra, ambos cunha gran acollida por parte da afección. Neses libros, aparecen dous poemas, Despois de Lermos e Tarefas, que acaban de entrar entre os dez finalistas dos Premios Ari[t]mar, galardón promovido desde a Escola Oficial de Idiomas de Santiago ao que se adheriu un amplo abano de centros de ensino e institucións. A par delas, a editorial acada de novo relevancia grazas a Marta Dacosta, que coa súa antoloxía de xénero Así fala Penélope lle proporcionou a candidatura á mellor iniciativa bibliográfica do ano dentro dos premios Follas Novas, organizado polas asociacións gremiais do libro –editores, libreiros e escritores– que se entrega o próximo sábado 22 de abril en Compostela.

Continúe lendo Tres poetas na colleita excepcional da recente temporada de Chan da Pólvora