Descripción
“Álbum da cuarta dimensión” é unha provocadora aposta de Carlos Lema pola materialidade da poesía. Lema liga a poesía aos esforzos relacionados coa eufonía ou coa súa buscada ausencia, coa orde das palabras, co ton, coa altura e coa dicción. “Mesmo no nivel mínimo da articulación fónica, a poesía é algo material”, asegura o poeta sobre a súa posición respecto da creación poética.
Álbum da cuarta dimensión é un libro sorprendente que rompe en certo sentido a liña esbozada polo autor nos seus títulos previos, como O xeito de Freud ou Anomalía. A lectura destes poemas, complexa e salvaxe en canto que roussoniana, atravesa terras antes descoñecidas e apreixa o pasado no instante mesmo da súa decadencia e caída, nun exercicio de intensa esixencia formal. Carlos Lema despréndese dos elementos fortuítos e afástase da poesía da revelación ou do rexistro costumista para recoller as voces da cuarta dimensión, a da inscrición na materia, amálgama de tempo e espazo. O resultado é un artefacto extremo. Palabras que se expanden no son con persistencia de materia escura.
“Son poeta serodio publicando”, subliña o autor, “ non escribindo. Escribo desde que era mozo, desque aos dezasete anos lin a xeración beat e Artaud. Non concordo con esa idea romántica do poeta mozo, a miña idea do poeta é a dun neno, a dalguén que aprende a representar o mundo e a si mesmo nel”. Desa idea da poesía como representación, xorde Álbum da cuarta dimensión. Da necesidade de estar no mundo como unha cousa máis, engade, “non como un suxeito dador de sentido. A autopoiese é un acceso á igualdade absoluta, fóra de calquera esencia, grasas á autorrepresentación e á representación das outras cousas do mundo. O canto é dicir aquilo que non se pode dicir falando, unha maneira de volverse cousa, algo que deixa de depender do emisor que fala e do que se pode apropiar calquera, calquera que le relaciónase coa poesía, non co poeta”.
Os seus poemas falan do que persiste porque, ao seu ver, “a poesía, coma nas psicofonías, recolle as voces da cuarta dimensión, a dimensión da inscrición na materia. Tempo e espazo asimilados na representación desa cuarta dimensión dos mundos”. O que propón o libro ao cabo é, segundo Carlos Lema, “unha poética que se afasta dos rexistros da poesía da revelación e da poesía costumista, dúas correntes polo de agora dominantes. Este xiro na poética distánciase ao tempo do lirismo da cultura industrial, especialmente o da música lixeira, e da recente poesía narrativo-costumista, contaxiada polo ton coloquial novelesco. Tamén do trascendentalismo de xinea mallarmeana, que sitúa a poesía como vía de salvación. A poesía asúmese como obxecto representativo. A poesía emancípase do raquitismo estilístico ao que nos levou o poema como unidade trascendente, descárgase da obriga de ser un procedemento de veredición. Ao abandonar o método substractivo, o poema desenvólvese, medra, describe e faise mundo. Materialízase”.
Carlos Lema (San Sadurniño, 1958) é un dos máis coñecidos activistas da cultura galega; editor de Galaxia, responsable da asombrosa plataforma de reflexión Euseino? e impulsor da narrativa da década de 1990. Lema é tamén filósofo, introdutor do realismo especulativo en Galicia e tradutor de autores como Marcel Proust e, actualmente, de W. B. Yeats. Entre as súas obras figuran o poemario O xeito de Freud (Premio Xohán Carballeira 2007) e Anomalía, publicada na colección Malaca de Fóra de Chan da Pólvora Editora. Como ensaísta publicou Indeterminacións (2012), A música das esferas. Xenealoxía da orde do mundo (2013) e A monstruosidade moderna (2019), título que dalgunha maneira impregna este Álbum da cuarta dimensión.”
